ET Waarde en auto's. Er wordt veel over gesproken maar waar hebben we het dan eigenlijk over?
Kort gezegd bepaalt de ET Waarde hoever de wielen van een auto naar binnen of naar buiten staan tov het montagevlak.
Maar waarom is de juiste ET Waarde van je velgen zo belangrijk? En waar vind je de ET Waarde op je velg? Wat heeft de ET Waarde met banden te maken? Kun je zelf de ET Waarde berekenen?
Allemaal vragen waar we hier een antwoord op willen geven.
Kijk om te beginnen eens goed naar deze beide foto's:
Afb. Lichtmetalen velgen
Dan zie je dat bij deze velg het pasvlak ver aan de buitenkant van de velg zit. Dus zal dit wiel als het onder je auto zit iets naar binnen staan ten opzichte van de wielkast.
De wielgeometrie is door de fabrikant exact bepaald en een afwijking heeft grote gevolgen voor de besturing van de auto en daarmee ook voor de veiligheid. Als het pasvlak verder naar het midden van de velg zit zal het wiel verder naar buiten komen te staan en daarmee de wielgeometrie meeveranderen.
Omdat het zo belangrijk is heeft men de ET Waarde geïntroduceerd.
De ET Waarde wordt weergegeven in millimeters. Het geeft de afstand weer van het pasvlak van de velg tov het midden van de velg. Hoe hoger de ET Waarde, hoe verder het pasvlak naar de buitenkant van de velg is geplaatst. En daarmee zal het wiel dus ook verder naar binnen komen te staan als het onder je auto zit.
Afb. Pasvlak ligt ver naar de buitenkant
Je ziet het aan deze velg. Als het pasvlak meer naar het midden van de velg zou komen te zitten zal het wiel automatisch verder naar buiten gaan staan. Om dit uit te leggen zullen we eerst aangeven hoe we de ET waarde kunnen berekenen.
Afb. Bepalen ET Waarde (hoe te meten)
We meten eerst de totale breedte van de velg op. Zoals hier goed is te zien meten we dit op de plaats waar de band komt te zitten. Deze waarde delen we door 2 om het midden van de velg te bepalen.
Dit wordt waarde "A".
In ons voorbeeld is de velg 200 mm breed. Dus waarde "A" = 100
Vervolgens meten we de afstand op van het pasvlak tov de rand van de binnenzijde van de velg. Dit wordt waarde "B".
Afb. Pasvlak
In ons voorbeeld is dat 155 mm. Dus waarde B = 155
Tot slot bepalen we de ET-waarde met de formule: B-A en deze is in ons geval 155 - 100 = 55. De ET-waarde is dan dus 55.
Denk even mee.
Vraag: Stel dat de ET Waarde 35 zou zijn komt het wiel dan verder naar binnen of naar buiten te staan tov de vorige berekening?
Antw: De ET waarde is minder en dus ook de afstand van het pasvlak tov het midden van de velg is dan minder. Gevolg is dat het wiel verder naar buiten komt te staan.
Dus stelregel is dat ET Waarde minder, wiel naar buiten. ET Waarde meer, wiel naar binnen.
We hebben gezien dat de ET Waarde mede bepalend is voor de wielgeometrie.
Door een wiel te monteren met een andere ET Waarde dan voor je auto wordt voorgeschreven zal de spoorbreedte veranderen. De belasting op het wiellager zal anders zijn en wiellagers zullen eerder slijten.
Verder is de besturing anders. Als voorbeeld kun je je indenken dat als je een bocht instuurt en de wielen staan extreem ver naar buiten het meer kracht kost. Tegenwoordig heeft elke auto stuurbekrachtiging en dat is de reden dat het je wellicht niet opvalt.
Echter, de krachten die op de stuurinrichting, de banden en het onderstel worden uitgeoefend zullen fors groter zijn. Gevolg is meer bandenslijtage en een vreemd en daarmee gevaarlijk stuurgedrag.
Maar in de praktijk kan een kleine afwijking van maximaal 5 mm getolereerd worden. Al blijft het dus wel verstandig hiermee rekening te houden in het geval je andere velgen wilt monteren.
Bij de meeste stalen velgen is de ET Waarde aan de binnenzijde in de buurt van het naafgat te vinden. Bij lichtmetalen wielen is het vaak op de buitenkant te vinden. Helaas is het bij stalen wielen vaak door corrosie en slijtage niet meer of moeilijk te vinden. Zie onderstaande foto's.
Afb. Positie ET Waarde stalen velgen
Bij lichtmetalen wielen is het meestal wel goed leesbaar.
Afb. Positie ET Waarde op lichtmetalen velgen
Stel je wilt de originele wielen vervangen door een setje lichtmetaal. In de praktijk zijn lichtmetalen wielen vaak iets breder dan wat er origineel is gemonteerd.
Dan is het heel verstandig om de juiste ET Waarde aan te houden maar tevens moet je er dan ook goed op letten dat de banden die gemonteerd worden niet te breed zijn. Bij gelijke ET Waarde van je nieuwe, bredere, velgen dit wiel zowel naar de binnenkant als buitenkant verder uitsteken tov de originele wielen. Met als gevolg dat je banden kunnen gaan aanlopen tegen de wielophanging of spatbord rand.
Als niet alleen de banden te breed zijn maar ook de ET Waarde nog eens hoger dan origineel is het helemaal goed opletten. Je loopt dan de kans dat de banden te ver naar binnen gaan staan en aanlopen op het binnen spatbord of wielophanging. Je weet nu hoe je dit kunt voorkomen door deze rekenmethode toe te passen.
In de dagelijkse praktijk is de ET Waarde van velgen een onderbelicht item. Veelal monteer je andere velgen omdat je ze mooi vind en als ze op je auto passen ga je er vanuit dat het wel goed zit.
Maar de ET Waarde van de nieuwe wielen in combinatie met de velgbreedte is van het grootste belang. Voor de veiligheid en om extreme slijtage te voorkomen.
Ga indien mogelijk altijd uit van dezelfde breedte en ET Waarde van je nieuwe velgen. Is de nieuwe velg breder dan de originele velg dan is nog steeds belangrijk dat je de ET Waarde aanhoudt. Maar als dit ertoe leidt dat de band aanloopt is een kleine aanpassing van de ET Waarde van je velgen soms noodzakelijk. Een kleine afwijking tot 5 mm is in de praktijk geen probleem.
